Jak wygląda podział majątku, kiedy nie ma testamentu?
Zgodnie z polskim prawem spadkowym najważniejsze znaczenie przy ustaleniu spadkobierców ma ostatnia wola zmarłego, czyli testament. Częste są jednak sytuacje, w których ktoś umiera niespodziewanie, nie pozostawiając decyzji co do podziału majątku. Problemy mogą pojawić się również w sytuacji, kiedy ktoś zrzeka się spadku. Czy w takich sytuacjach potrzebna jest pomoc radcy prawnego? Kto ma prawo do spadku, jeśli nie sporządzono testamentu?
Dziedziczenie majątku
Spadkobiercą możemy zostać albo na mocy testamentu, albo na podstawie reguł tzw. dziedziczenia ustawowego. Nawet jeśli zmarły pozostawił po sobie testament, w którym z jakichś powodów nie uwzględnił swojej rodziny, należy pamiętać o tym, że najbliższym członkom rodziny należy się zachowek. Każdy spadkobierca może ze spadku zrezygnować. W tym celu należy jednak złożyć odpowiednie oświadczenie u notariusza lub przed sądem. Sytuacja komplikuje się, kiedy zmarły nie pozostawił testamentu. Podział majątku następuje wtedy zgodnie z regułami dziedziczenia ustawowego.
Kolejną kwestią, którą warto przypomnieć w przypadku dziedziczenia ustawowego, jest to, że spadkobiercy są obowiązani do zaliczania do schedy spadkowej darowizn otrzymanych od spadkodawcy. Zakłada się, że darowizny w kręgu najbliższych, szczególnie te o dużej wartości dokonywane są na poczet przyszłego spadku. To bardzo często powoduje trudności w przypadku starania się o swoją część spadku, wówczas niezbędna jest pomoc radcy prawnego.
Podział spadkobierców na grupy spadkowe
Zasady dziedziczenia są zawarte w Kodeksie cywilnym. Mają one zastosowanie, kiedy:
- nie ma testamentu,
- spadkodawca nie wskazał spadkobiercy
- spadkobierca nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Kodeks wyszczególnia 5 grup spadkobierców wg pierwszeństwa do spadku:
GRUPA I – to małżonek i dzieci (również adoptowane) spadkodawcy. Jeżeli nie żyją, wówczas majątek powinien przypaść wnukom/prawnukom spadkodawcy.
GRUPA II – małżonek i rodzice spadkodawcy; majątek może przypaść również rodzeństwu spadkodawcy, jeśli rodzice (jeden lub oboje) nie dożyli otwarcia spadku.
GRUPA III – dziadkowie; dziedziczą wtedy, gdy nie ma spadkobierców z grupy I oraz II.
GRUPA IV – pasierbowie (dzieci małżonka spadkodawcy z innego związku); dziedziczą wtedy, gdy nie ma innych krewnych uprawnionych do spadkobrania.
GRUPA V – kiedy nie ma spadkobierców z poprzednich grup, jedynym możliwym spadkobiercą jest gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub (jeśli nie można jej ustalić lub spadkodawca ostatnie lata życia spędził za granicą) Skarb Państwa.
Kiedy warto skorzystać z pomocy prawnej?
Jak widać, kwestie dziedziczenia ustawowego zależą od wielu czynników, dlatego, jeżeli nie mamy pewności, czy należą nam się jakieś świadczenia lub ktoś stara się wykluczyć nas ze spadku, warto skorzystać z pomocy prawnej w kancelarii radców prawnych. Pomoc specjalistów potrzebna jest również wtedy, gdy ktoś przywłaszczył sobie wszelkie dobra spadkodawcy bez wcześniejszej decyzji sądu i zgody spadkobierców. Warto też pamiętać, że poprzez odpowiednie czynności podjęte jeszcze za życia przyszłego spadkodawcy można zabezpieczyć osobę, która ma otrzymać majątek przed roszczeniami uprawnionych do zachowku.
Podsumowując najważniejsze informacje: w przypadku braku testamentu kwestie spadkowe regulowane są przez zapisy Kodeksu cywilnego. Zostały w nim określone grupy spadkobierców według pierwszeństwa do spadku. W Kodeksie znajdziemy również zasady ustalania wysokości spadku w poszczególnych przypadkach. Jeśli mamy wątpliwości co do przysługującego nam prawa do spadku, zawsze warto zasięgnąć pomocy radców prawnych.
Dodaj komentarz